In wisselwerking zijn met de omgeving wil zeggen dat je (al dan niet bewust) reageert op de invloed van een verschijnsel. Bijvoorbeeld een regenbui, wind, zonlicht, de geur van je moeder, een vlinder die op een bloem landt. De invloed die je eraan toekent is dat het omstandigheden zijn waarin je leeft en die leven geven. Je geeft je eraan over, leert ermee om te gaan. Meestal doe je dat zonder woorden, wat vaak wordt opgevat als dat je er geen betekenis aan geeft.

In wisselwerking gaat de meeste aandacht en energie uit naar verschijnselen waarop je zelf van invloed bent of kunt zijn. Dat is in onze cultuur bijna altijd wisselwerking met andere mensen. Die kunnen op jouw invloeden reageren, waarop jij weer kan reageren, en waarop al wat leeft in die omgeving kan reageren, enz. Ook in die wisselwerking neem je waar of verwacht je dat er een potentie tot evolutie in huist.

De meeste herken je direct. Zo zal iemand vanuit zelfreferentialiteit vol wensen zitten. Met gebruik van rationaliteit worden die wensen in doelen omgezet. In ons hoofd lopen die twee vormen van betekenisgeving door elkaar. Je bedenkt iets, maakt plannen, afwegingen, je stelt je dingen voor die er in de realiteit (nog) niet zijn. Anderen zien die wensen en ideeën niet, ze zien alleen wat je concreet doet: je formuleert mijlpalen, schrijft schema’s op met tijdstippen en geldbedragen. Je schrijft teksten, maakt tekeningen, je overlegt met anderen over analyses en verbeteringen. Je bent rationeel pragmatisch bezig.