“En bij jou?” vroeg ik hem.
“Ik zeg wat ik vind en zij zeggen wat terug. Dat is prima. Ik respecteer wat ze zeggen en zij mij ook. Je mag van mening verschillen, maar dat wil niet zeggen dat ze de rolverdeling niet accepteren. Ik sta voor de klas en zij zitten in de klas. Mijn collega’s zijn bang dat als ze zeggen wat ze vinden ze spanning oproepen. Dat is geen tolerantie maar angst.”
Ik knikte en zei dat je angst die tolerantie genoemd wordt overal tegenkomt. Het zit in de hele samenleving. Ik zie het ouders doen en managers. In verenigingen zie je het ook.
Hij knikte en zei: “Maar daar zie je ook mensen die uitgaan van zichzelf en over alles heen walsen. Ze krijgen nog vaak hun zin ook.” Ik kon het niet ontkennen hoezeer mij dat ook speet.
Nieuwe #Aardnootjes verschijnen ook via Twitter.
Voor mij als persoon met een diagnose binnen het autismespectrum is het opvallend hoezeer het voor niet-autistische mensen gebruikelijk is om bestaansrecht, geluk en welzijn af te laten hangen van de eventuele goedkeuring door anderen. De aanwezigheid van andere mensen (het sociale spel) houdt per definitie onvrijheid in: men verwacht van alles, je moet van alles en het lijkt maar gewoon te zijn dat je zonder meer naar binnen wordt getrokken in de ervaringswereld van anderen. Voor mij is DE wereld evengoed toch altijd JOUW ervaringswereld en taal schiet steeds tekort wanneer men die ervaringen probeert te verwoorden.
De voorkeur voor bepaalde betekenismodellen is gebaseerd op informatie die door derden wordt aangeboden. Wie biedt welke informatie aan in die vorm en waarom? Zijn jouw meningen dan ook nog wel jouw meningen en op welke laag bevindt zich bovendien het aspect vrijheid?
We weten al lang dat onze percepties geen 1-op-1 weergaven zijn van datgene wat we de werkelijkheid noemen. De zogenaamde werkelijkheid is niet zo echt als dat we graag geloven. Gewaarwordingen zijn daar dan ook nog eens een slap aftreksel van. Vervolgens komt daar weer een andere laag van abstracties overheen in de vorm van “meningen” (die bijgevolg nog minder zijn dan een slap aftreksel). Wat is dan nog de relevantie van “meningen” en waarom doen mensen er zo belangwekkend over?
Einstein zei al dat we reeds lang weten dat de werkelijkheid niet is zoals we ons deze voorstellen, maar het komt allemaal zo indrukwekkend sterk binnen bij ons dat we er niet van loskomen. Mensen lijken zodoende te denken dat hun afgietsel de enige echte (absolute) waarheid is en bijna niemand schijnt de eigen waarnemingen qua echtheid in twijfel te trekken. Noemt men dat niet ook arrogant simplisme?
De ruimte en vrijheid voor eigen “meningen” zijn ook beperkt, want je mag in feite alleen maar dingen zeggen die men verwacht. Je kunt en mag nooit voor 100% jezelf zijn van zodra er andere mensen in de buurt zijn. Vrijheid is in die zin altijd een illusie en wat willen we er toch mee?
Wat is de waarde van die grappige vrijheid van meningsuiting indien de meeste meningen nooit in praktijk worden omgezet? Hoe zijn we dan zo veel vrijer dan bijvoorbeeld mensen in Noord-Korea en waarom lijkt vrijheid zo afhankelijk te worden gemaakt van de heersende regimes in bepaalde delen van de planeet? Is de sensatie van “vrijheid” niet simpelweg afhankelijk van de keuze dat de abstractie vrijheid irrelevant is in het kader van de cultureel bepaalde betekenismodellen die je overal meedraagt en van de overtuiging dat jouw gedachten ook daadwerkelijk jouw gedachten zijn? Is er eigenlijk wel een “jou” en wat is dat dan precies?